لیکنه: الهام الله بابر

ملي هویت تذکره یا د ملي پېژندنې کارتونه

د افغانستان اسلامي جمهوري دولت د اساسي قانون له مخې حکومت مکلف دی چې هر افغان ته مناسب پیژندنې اسناد چمتو کړي، کوم چې کولی شي د واحد پیژندنې سند په توګه خدمت وکړي. اوسني امنیتي او ټولنیز- اقتصادي وضعیت په کتو سره د ملي پیژندنې سیسټم ته ډیره اړتیا ده چې اوسني اسناد نشي کولی جعلي وي او د هیواد ملي او ډیموکراتیک حالت بیان کړي.
د ملي الکترونیکي تذکرې پروژه ددې دپاره ډیزاین شوی ترڅو د ملت او د هغه د اتباعو اړتیاوې پوره کړي.  د ګرځنده تلیفونونو، مخابراتو او معلوماتي ټیکنالوژۍ چټکه وده، او د فایبر اپټیک کیبل او د شبکې، د داسې ملي مهم پروژه لپاره غوره زیربنا چمتو کوي. د زیربناوو په کارولو کې د احتمالي خنډونو سره سره، دا ممکن د پای محصول محصولات او غوره لیږد اسانه کړي.

د دې پروژې اندازه د لاندې ماډلونه هر یو معلوماتو سیسټم  تاسیس، تګلارې، تجهیز او تدارک، روزنه  او معلوماتي سیسټمونو پوستکالو ساتنه ده.

وګړ مدیریت سیسټم

د افغانستان د اوسیدونکي د پیژندنې جوړ شوې سیسټم د زیربناوو پراختیا ده نوموړې سیسټم د وګړو معلومات ثبت، مدیریت چارې (د زیږون یادونه، د استوګنځی یادونه، او د رای ورکوونکو لیست مدیریت) پرمخ وړي. په اوس وخت کې، د افغانستان حکومت د وګړو مدیریت او رایه ورکوونکو واحد لیست د دیجیتلي معلوماتو پر بنسټ نه لري ؛ ډیری یې په لاس کې دي.
نوموړې سیسټم د وګړو معلومات د سیتماتیکي ثبت لړۍ له لارې لکه ( انځور، د ګوتو نښې، سترګو نښې او لاسلیک) د افغانستان اسلامي جمهوری دولت د نفوس د ثبت کولو قانون سره سم اخلي او د ساتنې یې لازم تدابیر نیول شوي چې هر اړخیز سهولتونه د وخت سره سم رامنځته کوي.

 

• د موټر چلونې جواز (DL) سیسټم

د موټر چلونې جواز سیسټم تطبیق سره سم ځینې معلومات ( د وکړې نیټه، د موټر عملیاتي طبقی بدلونونه او نور) ثبت وي. نوموړې سیسټم به د الکترونیکي تذکرې سیسټم سره نښتې وي چې د اړتیا پرمهال به ټول معلومات هغه ځای نه را اخلي او سهولت به رامنځته کوي.

• د ګاډي جواز سیر یا ګاډو ثبت سیسټم
  

د موټر ثبت سیسټم د وګړو مدیریت سیسټم سره او موټر چلولو جواز سره نښتې سیسټم دی چې د موټر څښتن، ډول، ټولګې، او نور معلومات لري. د موټر ثبت کولو سیسټم به د زیربناوو سره کارول کیږي، کوم چې تمه کیږي د سیسټم عملیات او کاري وړتیا زیاته کړي.

• ډیجیټلي لاسلیک
  د ډیجیټلي لاسلیک سیسټم په ساده اصطلاح د معلومات محرمیت دپاره د عامه او دولتي کارکوونکو لپاره رامنځته شوی دی چې د معلومات تطبیق په جریان کې او د تصدیق تصویب کولو په وخت کې لاندې اړتیاو ته پام کوي.

محرمیت: د راکړې ورکړې ډیټا یا معلومات د انډول کولو لخوا د معلوماتو امنیت.
صداقت: د لیږد د ډیټا جعل او بدلون مخه ونیسئ
اعتبار: د ډیټا لیږد لپاره د کارن پیژندنه
غیر تکرار: د بریښنا لاسلیک کولو په کارولو سره د لیږد لپاره د اعتماد لوړول
د لاسرسي کنترول: یوازې د ټاکل شوي ترلاسه کوونکي لپاره معلوماتو ته د لاسرسی اجازه زمینه برابرول.

 

• بایومټریک سیسټم

بایومټریکي معلومات یو واحد ځای کې راغونډولو دپاره نوموړې سیسټم دغې پروژې کې په نظر کې نیول شوی او د اړتیا سره سم د یعنې بایومټریک معلومات (ګوټو نښې، سترګو، انځور او لاسلیک) مرکزي ډیټابیس څخه تهیه او ځوابوي.

چې د اوسني حالت په نسبت د څو ځایو بایومټریک معلوماتو اخیستو څخه په امن کیږو او یو واحد ځای کې ټول معلومات په خوندي توګه غونډول کیږي.