لیکنه: رحیم الله حبیب زی

اګریګټ د ساختماني مصالحې حجم ۵۵ فیصده او د کانکریټي مخلوط یا کتلې حجم تر ۸۵ فیصده  پورې  تشکیلوي.

ساختماني مصالحه کې د اګریګټو سایز تر ۴.۷۵ ملي متره او کانکریټو کې تر ۱۵۰ ملي متره پورې استعمالیدای شي او یا یې په خپل ترکیب  کې لري.

دا چه د اګریګټو (جغل او شګه) ذرات څه ډول په مخلوط کې سره یوځای شوي ، د ذراتو یا دانو درجه بندي ( یا د ذراتو منظم ترتیب)،  شکل او د سطحې جوړښت د تازه کانکریټو په نهایي ختمیدونکي خصوصیاتواو کار اخیستنې  باندې مهمه اغیزه لري په نتیجه کې سخت شوي کانکریټ خواص بدلون کوي.

دا ډیره مشهوره شوي چه د کانکریټو محکمیت  د اوبه سمنټو W/C نسبت تابع ده. او نوموړي نسبت د کانکریټو څخه د کار اخیستنې خصوصیات او دا په ګوته کوي چه کانکریټو نه په کومو مواردو کې په سم ډول کار واخیستل شي.

یو له هغو ډیرو اړینو فکتورونو (عواملو) څخه چه د کار وړکانکریټ تولید کړي ، د اګریګټو ښه درجه بندي ده.

ښه درجه بندي پدې مفهوم چه د اګریګټو یوه نمونه یا سمپل د اګریګټو ټولې معیاري  حصې یا برخې (ذرات) په غوښتل شوي یا د ضرورت وړ تناسب  ولري داسې چه نمونه په اصغري ډول تش ځایونه یا منفذونه ولري. په داسې یو حالت کې به لږې سمنټي مصالحې ته ضرورت وي ترڅو د اګریګټو ذراتو ترمنځ خالیګاوې ډکې کړي. په نتیجه کې به تقلیل شوي سمنټي خمیره لږ مقدار سمنټو ته او لږ مقدار اوبو ته ضرورت ولري. یعنې د سمنټو او اوبه مقدارکمیږي. کوم څه چې د اقتصادي ودې یا فکتور، لوړ محکمیت (کلکوالی)، کم انقباض او ډیر دوام ضمانت یا ښکارندوي کوي.

د ښو درجه بندي شوي اګریګټو ګټو ته که له يوې بلې زاويې وګورو،  مثلا که چیرې کانکریټ  د دوه حالتونو یا مرحلو څخه ترکیب شوي مادې په شکل تر څیړنې لاندې ونیول شي. د سمنټي خمیرې مرحله او د اګریګټو (جغل او شګه)  مرحله نو د سمنټي خمیرې حالت عبارت له یو داسې حالت څخه ده چه د کانکریټو ټولو بدو عواقبو په مقابل کې اسیب پذیره ( په اسانۍ سره د ضرر قبلوونکی) ده.  سمنټي خمیره په نورمال کانکریټ کې د اګریګټو څخه کمزوري ده په استثنا د هغو اګریګټو چه ډیر سپک دي. سمنټي خمیره نسبت ډیرو مینرالي اګریګټو ته نفوذ منونکي دي. (اوبه ترینه تیریږي.) سمنټي خمیره د کانکریټو تخریب کیدو په مقابل کې اسیپ پذیره یا اغیزمنه ده خصوصا کله چه کانکریټ د مضره کیمیاوي موادو تر حملې لاندې قرار ونیسي. په لنډو ټکو کې به ووایو چه سمنټي خمیره د کانکریټو په کتله کې کمزوري ارتباط ورکونکي ماده ده. هر څومره یې چه مقدار کمیږي هغومره د کانکریټو په ښه والي کې زیاتوالی راځي.  او دې موخې ته د رسیدو لپاره د ښه درجه بندي شوي اګریګټو څخه کار اخیستل دي.

ډیرو څیړونکو د کانکریټو ټکنالوجي په ساحه کې دې نتیجې ته رسیدلي چه ښه درجه بندي شوي اګریګټ د با کیفیته کانکریټو په جوړلو کې رغنده  رول لوبوي او د اقتصادي ودې لپاره ګټور ثابت شوي.

Fuller and Thompson  دوو ساینسدانانو (عالمانو) د څیړنو په پایله کې دې نتیجې ته رسیدلي د اعظمي  تراکم درجه بندي تر ټولو لوړ محکمیت  په ګوته کوي. او د درجه بندي منحني د پارابولا سره ورته والی لري.

نور بیا…………………………………………………….