ژباړه: عبدالحق ثاقب هزارناوی
رنګ د سترګو پر پرده رامنځته شوي فزيولوژيکي اغېز ته وايې … دا اغېز کېداي شي له رنګينې مادې رامنځته شوي وي يا له رنګينې رڼا څخه … نو په دې ترتيب رنګ يو احساس دي او په ژونديو ژويو کې له عصبي سيستم څخه دباندې کوم شتون نه لري … خو له بل پلوه انځور ويستونکي او هغه کسان چې د رنګمالۍکارونه کوي يا په مطبعو او چاپځايونو کې په کارونو بوخت وي، هغوي د رنګ کلمه هغو توکو ته وايې چې دوي يې د شيانو د رنګولو لپاره کاروي .
د طبيعي علومو پوهان وايې ، چې رنګ د رڼا د تجزيې يا photolysis پايلې ، يا د رڼا د څپې اوږدوالي ته وايې. په حقيقت کې د رنګ ماده او رنګينې وړانګې دواړه شتون لري.
د طبيعي علومو پوهانو د رنګ لپاره راتلونکي درې طبيعي ځانګړتياوې ټاکلي دي:
۱- د څپې اوږدوالي : که د بېلګې په توګه هغو وړانګو ته ځير شو چې د لمر رڼا تشکيلوي، نو هغه د رنګين کمان ( کمان رستم ) رنګونو ته ويشل کيږي ( بنفشه يي،آسماني، زرغون … ) دا هغه رنګونه دي چې د څپو ځانګړي اوږدوالي لري. او ځينې وړانګې داسې دي چې سترګې يې نه شي تميزولي. لکه د سور نه ښکته څپې ( infrared ) او بنفشې نه آخوا څپې ( ultraviolet )
۲- پاکوالي او روڼوالي : يانې د رنګ او په هغې کې چې د سپينوالي کومه اندازه شته دي ، دهغوي ترمنځ ورته والي .
۳- د ځلا عامل : يانې له رنګ څخه د رڼا غبرګه ( منعکسه ) شوې اندازه . نو په دې سره زمونږ سترګې کولي شي چې دا اووه رنګونه تميز کړي ( بنفشه يي ، نيلي، آسماني، شين،ژېړ،نارنجي، سور ) او همدا راز کولي شو چې ددې غبرګې رڼا په برکت سره هغه رنګونه هم وپېژنو چې له دې اووه رنګونو څخه راوځي او ورڅخه سرچينه اخلي .
